Bệnh Zola thần kinh là bệnh do virut gây nên, tấn công chủ yếu lên da và thần kinh ở vùng da đó, bệnh thường khởi phát đột ngột, diễn biến cấp tính. Đa số những người bị Zona đều là những người khỏe mạnh, triệu chứng sẽ là ban đỏ, biến chuyển thành mụn nước với cảm giác ngứa, nóng và rát. Khoảng hai đến bốn tuần sau thì lành da nhưng cảm giác đau nóng có thể kéo dài khá lâu.
Tỷ lệ người mắc bệnh zona mỗi năm là 1,2 – 3,4 ca mỗi 1.000 người. Tỷ số này tăng lên 3,9 – 11,8 đối với người trên 65 tuổi.
Zona là một bệnh do vi rút gây nên, tấn công chủ yếu lên da và thần kinh ở vùng da đó. Bệnh thường khởi phát đột ngột, diễn biến cấp tính. Tuy zona là bệnh không nguy hiểm nhưng nếu không chữa trị kịp thời, để bệnh nặng sẽ dẫn đến nhiều biến chứng, bệnh quá nặng thì vi rút sẽ tiêu hủy tế bào thần kinh tủy sống và làm rối loạn chức năng dẫn truyền tín hiệu từ ngoài da.
Triệu chứng của bệnh
Trước khi tổn thương mọc 2-3 ngày thường sẽ có cảm giác báo hiệu như: rát dấm dứt, đau vùng sắp mọc tổn thương kèm theo triệu chứng toàn thân ít hoặc nhiều như mệt mỏi, đau đầu… Hạch ngoại vi lân cận có thể sưng và đau.
+ Vị trí : thường khu trú tập trung ở những vị trí đặc biệt và chỉ có một bên của cơ thể dọc theo các đường dây thần kinh , nhưng cá biệt có thể bị cả hai bên hay lan toả.
+ Tổn thương cơ bản: thường bắt đầu là các mảng đỏ, nề nhẹ, gờ cao hơn mặt da, hình tròn, bầu dục lần lượt nổi dọc dây thần kinh , rải rác hoặc cụm lại thành dải , thành vệt, sau 1-2 giờ trên mảng đỏ xuất hiện những mụn nước chứa dịch trong, căng khó vỡ, các mụn nước tập trung thành cụm ( như chùm nho), về sau đục, vỡ, xẹp để lại sẹo ( nếu nhiễm khuẩn). Trước hoặc cùng với mọc tổn thương ở da thường nổi hạch sưng và đau ở vùng tương ứng và là dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán.
Zona thần kinh ở phụ nữ mang thai
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh zona là một bệnh do virus varicella-zoster, cũng là virus gây bệnh thủy đậu. Bất kỳ ai bị bệnh thủy đậu có thể mắc bệnh zona. Sau khi phục hồi từ bệnh thủy đậu, virus sau đó có thể xâm nhập vào hệ thần kinh và ngủ trong đó nhiều năm. Cuối cùng, nó có thể kích hoạt lại và đi dọc theo đường thần kinh đến da và tạo ra các bóng nước. Cho đến nay, nhà khoa học vẫn chưa biết được lý do bệnh tái hoạt lại là gì, có thể là do khả năng miễn dịch phản ứng với nhiễm trùng bị suy giảm khi bạn già đi. Varicella-zoster là một phần của một nhóm vi khuẩn được gọi là virus herpes, bao gồm các loại virus gây mụn rộp và herpes sinh dục. Vì vậy, bệnh zona còn được gọi là herpes zoster. Tuy nhiên, virus gây bệnh thủy đậu và bệnh zona không phải là virus gây ra mụn rộp hoặc herpes sinh dục, một tình trạng nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục.
Những người dễ mắc bệnh Zona thần kinh
Bệnh thường xảy ra khi sức đề kháng của bạn suy giảm, thường gặp ở những người lớn tuổi và hệ miễn dịch kém.
Một số yếu tố điển hình có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh zona bao gồm:
– Trên 50 tuổi. Bệnh zona thường gặp nhất ở những người lớn hơn 50 tuổi. Nguy cơ này tăng theo tuổi tác. Một số chuyên gia ước tính rằng một nửa những người 80 tuổi trở lên sẽ bị bệnh zona;
– Một số bệnh nhất định. Bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch, chẳng hạn như HIV/AIDS và ung thư, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh zona;
– Điều trị ung thư. Xạ trị hoặc hóa trị có thể làm giảm sức đề kháng với bệnh và có thể gây ra bệnh zona;
– Thuốc được dùng để ngăn thải ghép có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh zona nếu sử dụng lâu dài, chẳng hạn như thuốc steroid prednisone.
Zona thần kinh ở trẻ nhỏ
Điều trị bệnh Zona thần kinh
Hầu hết những người mắc bệnh này bác sĩ đều chẩn đoán được khi khám lâm sàng, việc điều trị sớm sẽ tránh được những biến chứng về sau.
– Điều trị zona tốt nhất là trong vòng 48 giờ tính từ khi có tổn thương da. Nếu điều trị trong vòng 1 tuần đầu thì kết quả cũng khá tốt. Điều trị càng muộn, nguy cơ biến chứng càng nhiều. Trường hợp điều trị muộn hoặc điều trị sớm mà không đúng thuốc hoặc đúng thuốc mà không đủ liều thì coi như chưa được điều trị.
– Liệu pháp đầy đủ trị bệnh zona thần kinh gồm: dùng thuốc giảm đau, hạ sốt, chống viêm; thuốc làm dịu da; thuốc chống nhiễm khuẩn và thuốc kháng virut.
– Thuốc kháng virut cần dùng càng sớm càng tốt từ khi có các dấu hiệu đầu tiên của bệnh zona để đạt hiệu quả điều trị cao. Uống thuốc kháng virut như: acyclovir, valacyclovir và famciclovir, có thể là giảm thời gian phát ban và đau, bao gồm cả đau sau tổn thương.Thuốc có tác dụng phụ như nôn hoặc tiêu chảy ở khoảng 3-4% các trường hợp. Bệnh nhân suy giảm chức năng thận thì phải chỉnh liều cho phù hợp.
– Dùng thuốc giảm đau như: acetaminophen và ibuprofen, naproxen… Nếu bệnh nhân đau cấp trong lúc bệnh đang tiến triển thì có thể uống thêm các thuốc giảm đau thần kinh phối hợp như: gabapentin hoặc pregabalin trong thời gian từ 1-3 tuần.
– Uống thuốc kháng histamin (clopheniramin, diphenhydramin, promethazin, dimenhydrinat…), có thể dùng kèm kem chống ngứa hoặc lotion calamin để làm dịu các cơn ngứa tại tổn thương da.
– Các corticoid đường uống và bôi có thể được dùng để giảm viêm.
– Khi tổn thương da ướt, tiết dịch nhiều thì bôi các chế phẩm dạng dung dịch như jarish, dalibour, các dung dịch kháng sinh. Khi tổn thương da khô hơn thì có thể bôi kem acyclovir. Nếu có nhiễm trùng thì bôi thêm các mỡ kháng sinh như foban, bactroban. Có thể chiếu laser He-Ne một đợt để góp phần giảm viêm, giảm đau và hạn chế sẹo.
– Thuốc chủng ngừa varicella-zoster có thể giúp ngăn ngừa bệnh zona ở người trên 60 tuổi, đã bị bệnh thủy đậu. Tuy nhiên, nó không nhằm để chữa trị cho những người đang có bệnh.
Thông tin địa chỉ:
PHÒNG KHÁM DA LIỄU HÀ NỘI
Cơ sở: 447 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội (Đối diện trường Đại học điện lực)
Cơ sở: 54 Nguyễn Xiển, Thanh Xuân, Hà Nội
Cơ sở: 83 Trần Đại Nghĩa, Hai Bà Trưng, Hà Nội
Hotline: 0949.47.0055
